کال جنی ، جلوه ای از زیبایی و راز و رمز طبیعت
به گزارش وبلاگ سفر و گردشگری، بسیاری از ما عاشق سفرهای چالش برانگیز و ماجراجویی های هیجان آور هستیم و کششی که درون خود برای تماشا چهره های متفاوت طبیعت و لذت بردن از آن احساس می کنیم، همیشه ما را به سوی مکان های تازه، پر ماجرا و اسرارآمیز سوق می دهد. اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید، سفر به کال جنی یا دره جن ها را به شما پیشنهاد می کنیم. دره ای قدیمی که در محدوده شهر طبس در استان خراسان جنوبی واقع شده است و با زیبایی های طبیعیِ حیرت انگیز خود می تواند به خاطره ای فراموش نشدنی در زندگی تان تبدیل گردد. اینجا همه چیز به معجزه می ماند! جریان آب و خنکای مسرّت بخشِ درون دره، در آب و هوای گرم، خشک و بیابانی منطقه، باور نکردنی ست! این دره را باید از نزدیک ببینید تا شگفتی ها و زیبایی هایش را با تمام وجودتان درک و احساس کنید. اما صحبت کردن درباره اش و تماشا تصاویر مسحور کننده اش نیز لذت خاص خودش را دارد. امروز قصد داریم به دل طبیعت بزنیم، در مسیرها و دالان های این دره تماشایی قدم بگذاریم، شما را با آن آشنا کنیم و اطلاعات دقیقی درباره اش در اختیارتان قرار دهیم. در این سفر کوتاهِ چند دقیقه ای، همراه خبرنگاران باشید.
کال جنی کجاست؟
کال جنیدر قلب بیابان های خراسان جنوبی، به فاصله 35 کیلومتری از شمال شهر طبس، حوالی روستایی به نام ازمیغان و در دنباله خروجی قناتی که در مجاورت روستا قرار گرفته است، به این جاذبه شگفت انگیز طبیعی بر می خوریم. یک شکاف طویلِ 9 کیلومتری که نتیجه هزاران سال فرسایش بادی و آبی است. در دیواره های بلند دره، نقوش زیبا، دالان ها و حفره های زیادی را مشاهده خواهید کرد که هنرِ دستان قدرتمند طبیعت و زمانند. نقش و نگارهایی که در آمیختگی با سکوت دره، فضایی رازآلود و وهم انگیز ایجاد نموده اند. آبی که در کف دره جریان دارد و آبشارهای متعدد، هوای خنک و مطبوعی به فضای داخلی آن می بخشند. در ماه های گرم سال، این هوای دلچسب، دره را به تفرجگاهی بی نظیر برای گردشگران تبدیل می نماید. این جاذبه کم نظیر در آذر ماه سال 1395 در لیست میراث طبیعی- ملی ایران به ثبت رسید.
چرا دره به این نام خوانده می شود؟
کال جنیپشت نامِ دره، افسانه ها و داستان های فراوانی نهفته است. در نام گذاری، دو واژه کال و جنی در کنار هم قرار گرفته اند. کال به دره یا جهتی گفته می شود که بر اثر جریان آب و عبور سیلاب ها به وجود آمده باشد. از طرفی، شکل و ساختار دره به گونه ایست که وزش باد (به ویژه در هنگام شب که شدت بیشتری می گیرد) و عبور آن از میان شکاف های دره، باعث به وجود آمدن صداهای عجیب و غریبی می شود. در گذشته، مردمانی که در روستاهای اطراف ساکن بودند، با شنیدن این صداها، دره را محل حضور جن ها و ارواح می دانستند و آن را مکانی اسرارآمیز، خوفناک و خطرناک قلمداد می کردند. چنین باورهایی سبب شد آن را کال جنی یا دره جن ها بنامند.
اطلاعات جغرافیایی دره
اطلاعات جغرافیایی درهاین جاذبه اعجاب انگیز، پرداخته دستان هنرمند طبیعت است که در ادامه به شرح مختصری از نحوه ایجاد آن در گذر زمان، ویژگی ها و بخش های مختلفش می پردازیم.
علل پیدایش
علل پیدایش کال جنیخصوصیاتِ ویژه منطقه ای که دره در آن قرار گرفته است، زمینه را برای ظهور چنین پدیده طبیعی فراهم کرده است. رودخانه ازمیغان را می توان اصلی ترین و مهمترین عامل پیدایش آن دانست. امروزه این رودِ نه چندان پر آب، پس از عبور از جهتهای پر پیچ و خم، وارد تنگه آبرفتی منطقه که همان کال جنی است می شود و در نهایت با گذر از دره، رسوبات خود را به دشت طبس می ریزد. منشأ این رود در رشته کوه شتری قرار گرفته است و از متصل شدن آبراهه هایی که از نقاط مختلف کوه به سمت دره ازمیغان جریان دارند، شکل گرفته است. احتمالاً رودخانه در زمان های قدیم پر آب و متلاطم بوده، و این مسئله در کنار قابل فرسایش بودن زمین های ناحیه، باران های فصلی مناسب و شیب زیاد زمین که بستر خوبی برای جاری شدن آب حاصل از بارش ها ایجاد می کرد، دست در دست یکدیگر دادند تا طی چند هزار سال، دره ای زیبا و حیرت انگیز در جهت رود پدیدار شود.
ساختار دره و بخش های مختلف آن
ساختار درهکال جنی از یک دره (کال) اصلی و تعدادی دره فرعی تشکیل شده است. کال اصلی که آبِ رودخانه ازمیغان در آن جریان دارد، از نخلستانی سرسبز آغاز می شود و تا روستای ازمیغان امتداد می یابد.
دره در جاهایی به شکل U و در جاهایی دیگر به شکل V است و دیوارهای رسوبیِ بلند آن شما را در شگفتی فرو خواهد برد. این دیوارها در برخی قسمت ها آنقدر به هم نزدیکند که همانند سقفی بالای سرتان را می پوشانند و به سختی می توانید آسمان را ببینید.
کال جنی بسیار شبیه به دره گرند کَنیون آمریکاست اما در مقدار ای کوچکتر! به بخش های عمیق دره که قدم می گذارید، مجذوب نمایندهیت هایش بیشتر می شود. دیوارهای بلند، تونل ها و دالان ها، برجستگی ها، فرو رفتگی ها، اشکال و نقش های متفاوت و گاه عجیب، آبشارهای کوچکی که در میان محلی ها به شُلَن معروفند و حوضچه های طبیعیِ پر آب که بین 5/0 تا 5/1 متر عمق دارند.
جهت را از بخشِ عمیق دره که ادامه دهید، کمی جلوتر کانالی را مشاهده خواهید کرد. این کانال با مهارت بالایی ایجاد شده و آب دره را به سمت قنات راهنمایی می نماید. از این قسمت به بعد، دره خشک و بدون آب می شود، اما شگفتی های جدیدی در آن نمایان می شود. حفاری هایی که به وسیله انسان اجرا شده اند!
نشانه های حضور مردمان قدیم در دره جن ها
دره کال جنیبا گذشتن از کانالِ راهنمایی نماینده آب به سمت قنات، به حفره هایی بر می خورید که در دیواره های دره کنده شده اند. اتاقک هایی که به گبر معروفند و محلی برای چله نشینی یکتاپرستان و زرتشتیان زمان ساسانی و نیز مخفیگاه آنان در زمان حمله اعراب بوده اند. راهیابی به این اتاقک ها کاری آسانی نیست. برای دسترسی به آن ضروری است از یک راهنما یاری بگیرید و از یک چاه حدوداً 8 متری بالا روید. به انتهای چاه که می رسید با چشم انداز عجیب و هیجان انگیزی روبرو می شوید. فضایی سالن مانند که در دو سویش دو راهرو قرار گرفته که هر یک به اتاقک هایی منتهی می شوند. به نظر می رسد این راهروها، راه ارتباطی بین گبرها بوده اند.
اگر همچنان به سمت انتهای دره پیش روید، با بخش مشابهی برخورد می کنید که رسوبات در گذر زمان، ورودی آن را بسته اند و امکان دسترسی به آن از پایین دره وجود ندارد. در سال 1380 یک صخره نورد حرفه ای از بالای دره به داخل این اتاقک ها رفت. به گفته او این قسمت بسیار شبیه به بخش پیشین ساخته شده است.
تماشای ها و جاذبه های کال جنی کدامند؟
روستای ازمیغاناینجا مکانی برای تماشا جاذبه هایی بکر و دست نخورده است. زیبایی هایی که روحمان را با طبیعت پیوند می دهند، ساعاتی ما را به بیرون از روزمرگی ها می کشانند و با دنیا پیرامونمان یکی می سازند. زیبایی هایی همانند:
- جریان آب، آبشارهای زیبا و حوض های کوچکِ پر آبی که چهره ای متفاوت از نقاط کویری اطراف، به دره بخشیده اند. وجود آب، سبب رویش و رشد گیاهان در کال جنی شده است، گیاهانی که گاه می بینیم از درون شکاف ها سر برآورده اند و حیات را در دل بیابانی خشک و بی آب و علف به رخ می کشند.
- دیوارهای بزرگ رسوبی و نگاره های نقش بسته بر آن که همانند آثار هنری چندین هزار ساله در اینجا به نمایش گذاشته شده اند.
- تونل ها، حفره ها و غارهایی که بر اثر فرسایش، در دیواره ها به وجود آمده اند. اشکال دیگری مانند استوانه های میان تهی و ستون هایی که با نام تنورها و دودکش های جن شناخته می شوند و حاصل فرسایش های بادی و آبی شدید هستند. گذشتگان به علت عدم آگاهی از نحوه شکل گیری این ساختارها، آن ها را اینگونه نام گذاری کرده اند.
- حفره ها و گبرهای شگفت آوری که به وسیله انسان ساخته شده اند و قدمت آن ها به زمان ساسانیان برمی شود.
- سرسبزی روستای ازمیغان در انتهای دره. در اینجا نخلستانی وجود دارد که زیبایی و طراوت آن در کنار نواحی خشک و بیابانی مجاورش باورنکردنیست. شاید تعجب کنید اگر بگوییم در این روستا برنج نیز کشت می شود. همه این طراوت و سرسبزی، ثمره وجود آب در منطقه است. نخلستانِ خودروی روستای فشاه که در ابتدای جهتِ دره قرار گرفته است نیز در نوع خود خاص و تماشایست.
چه سرگرمیاتی در کال جنی انجام دهیم؟
سرگرمیاتی در کال جنیبرای بسیاری از ما، لحظه به لحظه بودن در طبیعت، خود به تنهایی یک سرگرمی تمام عیار محسوب می شود. کال جنیِ بکر و زیبا، چیزهای زیادی برای پیشکش کردن دارد، سرگرمیاتی روح بخش که لحظاتی ناب و بی مانند را به شما هدیه می دهند. در اینجا:
- با فراغ بال و به آرامی به دره نوردی بپردازید و فرصت کشف و تماشا تمام زیبایی ها و شگفتی های دره را به خود بدهید.
- می توانید تصاویر کم نظیری را ثبت کنید تا از این سفر مجذوب نماینده، برایتان به یادگار بماند. فرقی نمی نماید که با دوربین عکاسیتان به شکار زیبایی ها می روید یا با گوشی موبایلتان. در هر حال پیشنهاد می کنیم عکس گرفتن را نباید فراموش کنید.
- آب بازی، سرگرمی هیجان انگیز و شادی بخشیست که کوچک و بزرگ نمی شناسد. می توانید این سرگرمی ساده و در عین حال لذتبخش را در کنار دوستان و همراهانتان تجربه کنید.
- شنا کردن در حوض های طبیعیِ داخل دره از دیگر سرگرمیاتیست که لذت انجام آن به ویژه در روزهای گرم تابستان وصف ناشدنی است.
جاذبه های اطراف دره کدامند؟
باغ گلشن طبسدر کنار بازدید از کال جنی می توانید از جاذبه های دیگری نیز تماشا کنید. توجه داشته باشید که اغلبِ این جاذبه ها در فاصله نسبتاً دوری از دره قرار دارند. از طرفی پیمایش و بازدید دره، خود به تنهایی یک روز کامل زمان می برد. بنابراین اگر قصدتان آن است که بیش از یک روز در منطقه بمانید، این ها نزدیکترین مکان های تماشای به دره هستند:
اطراف دره چه امکاناتی دارد؟
کال جنی منطقه ای بکر در نواحی بیابانی طبس است و امکانات خاصی ندارد. اما در فواصل کوتاهی از آن، چندین روستا نظیر فشاه، روستای ازمیغان و … قرار گرفته اند. امکانات اندک این روستاها، تنها چیزی است که در حوالی دره به آن دسترسی دارید.
اطلاعات بازدید از کال جنی طبس
زمان بازدید : 24 ساعته
هزینه : رایگان
آدرس : استان خراسان جنوبی، طبس، جاده طبس به بشرویه، دو راهی استخر شاعر، روستای فشاه
جهت دسترسی به کال جنی طبس : برای رسیدن به دره، راه های مختلفی وجود دارد:
جهت اول : این جهت مناسب ترین راه دسترسی به دره است. پس از رسیدن به شهرستان طبس، وارد جاده طبس به بشرویه شوید. به دو راهی استخر شاعر که رسیدید یک جاده خاکی و مستقیم را خواهید دید. پنج کیلومتر در این جاده جلو بروید تا به نخلستانی برسید. اینجا روستای زیبای فشاه است که در ابتدای کال جنی قرار گرفته است و از همینجا می توانید به درون دره بروید. تنها یک خانواده در روستا زندگی می نمایند. با یاری آن ها می توانید راه ورود به دره را پیدا کنید.
جهت دوم : در کیلومتر 26 جاده طبس- بشرویه، وارد جهتی شوید که شما را به روستای ازمیغان می رساند. از روستا، 9 کیلومتر دیگر باید بروید تا به ورودی دره برسید. حال حدود سه کیلومتر پیاده روی ضروری است تا وارد بخش های عمیق دره شوید.
جهت سوم : جهت آسفالته طبس به عشق آباد را در پیش بگیرید، در کیلومتر 20 این جاده، آبراهی را خواهید دید که در واقع همان مکانِ جمع شدن رسوباتِ رودخانه ازمیغان، پس از خارج شدن از کال جنی است. اگر آبراه را در جهت شمال دنبال کنید، بعد از طی مسافتی حدوداً پنج کیلومتری به قسمت های اصلی دره خواهید رسید.
کجا اقامت کنیم؟
اقامتگاه بوم گردی ناردوناگر بازدید از دره طول کشید و مجبور شدید شب را در منطقه بمانید، یا چنانچه خودتان علاقه مند به ماندن هستید، برای اقامت چند گزینه پیش رو دارید:
- اقامتگاه های بوم گردی : می توانید شب را در اقامتگاه بوم گردی ناردون در روستای ازمیغان بگذرانید که با چهار اتاق، ظرفیت پذیرش 32 نفر را دارد. اقامت در خانه های روستا نیز امکان پذیر است. اقامتگاه بوم گردی دیگری در نزدیکی دره برپا شده که دیکاکو نام دارد و با دارا بودن چهار چادر عشایری، هر یک به ظرفیت حدود 15 نفر، در مجموع می تواند پذیرای 60 مسافر باشد.
- کمپ کردن : شاید دوست داشته باشید شب را در طبیعت و زیر سقف پرستاره آسمان کویر بگذرانید. در این صورت می توانید تجهیزات مورد احتیاج برای کمپینگ را همراه خود ببرید و در مکانی مناسب، حوالی دره مستقر شوید.
- هتل های طبس : اگر اقامت در هتل را ترجیح می دهید، می توانید یکی از هتل های شهر طبس را انتخاب و رزرو کنید. در طول روز به کال جنی بروید و شب به هتل بازگردید.
برترین زمان سفر به کال جنی طبس
برترین زمان سفربه علت قرار گرفتن دره در آب و هوای گرم و خشک و کویری طبس، فصول بهار و پاییز، برترین زمانِ سفر به این ناحیه هستند. تابستان نیز فرصت مناسبی است تا در استخرهای طبیعی دره، تنی به آب بزنید اما ممکن است گرمای هوایِ خارجِ آن کمی برایتان ناخوشایند باشد. زمستان هم فصل خوبی برای رفتن به این منطقه است، البته در صورتی که از فراهم بودن مکان مناسب و گرم، برای در امان ماندن از سرمای سوزناک شب های زمستانی کویر، اطمینان حاصل کنید.
لوازم مورد احتیاج سفر
لوازم مورد احتیاج سفرجهت پیاده روی طولانیست و در حین دره نوردی به هیچ گونه امکاناتی دسترسی نخواهید داشت. پس این وسایل لازم و ضروری را با خود به همراه ببرید.
- مقدار کافی آب آشامیدنی
- کلاه، کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی برای مصون ماندن از آفتاب کویر
- کفش راحت و مناسب برای پیاده روی
- لباس خنک برای روزهای گرم و لباس گرم برای شب های سرد کویر
- همراه داشتن غذا برای میان وعده یا ناهار
- پاور بانک
- چادر و سایر تجهیزات، در صورتی که تصمیم به کمپ کردن دارید
- کیفِ یاری های اولیه
- کارت شناسایی
توصیه های سفر
توصیه های سفر- تا جای ممکن سعی کنید با گروه ها یا تورهای گردشگری به منطقه بروید.
- برای جلوگیری از گم شدن یا قرار گرفتن در معرض خطرات احتمالی، حتماً از یک راهنما که آشنایی کاملی با دره دارد، یاری بگیرید.
- زباله هایتان را در طبیعت رها نکنید و برای جمع آوری آن ها حتماً با خود کیسه زباله به همراه داشته باشید، تا این دره زیبا، برای همواره بکر و استثنایی باقی بماند.
شما در خصوص این دره شگفت انگیز چه فکر می کنید؟ جالب ترین بخش دره از نظر شما کدام است؟ دوست دارید از نزدیک آن را ببینید؟ اگر قبلاً به کال جنی رفته اید، می توانید تجربیات و اطلاعات خود را با ما و همراهان وبلاگ سفر و گردشگری به اشتراک بگذارید.
منبع:سـفـرزون
منبع: دیجیاتور