اما و اگرها در راستا ثبت جهانی هورامان، یونسکو شرط گذاشت - وبلاگ سفر و گردشگری

به گزارش وبلاگ سفر و گردشگری، داستان ثبت جهانی منطقه هورامان سرزمین مابین دو استان کردستان و کرمانشاه چند سالی است مطرح شده و هر بار مسئولان استانی و کشوری زمانی را برای عملیاتی شدن این مهم اعلام می کنند.

مهر: ثبت جهانی هورامان، منطقه ای که در بین استان های کردستان و کرمانشاه مشترک بوده، چندین سال است در اولویت قرارگرفته و علیرغم اقدامات مختلف تاکنون این مهم جنبه عملیاتی به خود نگرفته است.

هورامان به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی، معماری ویژه، نوع زندگی مردم و همچنین آداب ورسوم خاص یکی از مناطق پر گردشگر در استان و حتی کشور به شمار می رود و به همین دلیل ثبت جهانی این منطقه یکی از اولویت های دولت طی چند سال اخیر بوده است.

در راستای تسریع در ثبت جهانی این منطقه پایگاه منظر فرهنگی و تاریخی هورامان از شش سال قبل شکل گرفته و در راستای عملیاتی کردن این مهم فعالیت ها و برنامه های مختلفی را در سطح استان کردستان انجام داده است.

پویا طالب نیا مدیر پایگاه منظر فرهنگی، تاریخی هورامان در مصاحبه با خبرنگار مهر با اشاره به پایان مطالعات ثبت جهانی این منطقه، گفت: هم اکنون ما وارد مرحله اجرایی ساماندهی روستاها شده ایم.

تشکیل کارگروه ساماندهی روستاهای منطقه هورامان

وی با اشاره به اقدامات در دستور کار در راستای اجرایی کردن موضوع ساماندهی روستاها، افزود: عملیاتی کردن این مهم نیاز به تشکیل کارگروه ویژه متشکل از استانداری کردستان، میراث فرهنگی، فرمانداری و بخشداری های حوزه استحفاظی دارد تا با یک مدیریت واحد کارها به بهترین شیوه انجام شود.

مدیر پایگاه منظر فرهنگی و تاریخی هورامان با اشاره به اینکه کار ساماندهی روستاهای این منطقه به صورت نمونه در روستای دولاب اجرا شده است، افزود: این طرح موفقیت آمیز بوده و برای سایر روستاها از آن می توان الگوبرداری کرد.

طالب نیا با اشاره به اینکه این مطالعات در قالب مردم شناسی، باستان شناسی، علوم طبیعی، معماری، اسناد تاریخی و هوار نشینی اجرا شده است، یادآور شد: ساماندهی روستاها نیازمند اعتبارات ویژه است تا بلکه طی 2 ماه آینده مدارک لازم برای تهران ارسال شود تا استان با آمادگی کامل منتظر بررسی های کارشناسان باشد.

وی با اشاره به فعالیت های مطالعاتی اجرا شده در راستای شناسایی ظرفیت های تاریخی در منطقه هورامان، گفت: بیش از 500 اثر باستانی مربوط به دوران پارینه سنگی تا اواخر دوران اسلامی در این منطقه تاریخی شناسایی شده است.

وی افزود: پایگاه منظر فرهنگی، تاریخی هورامان درصدد است از خروجی این مطالعات که در راستای تدوین پرونده ثبت جهانی هورامان مورداستفاده قرار می گیرد، اطلس باستان شناسی منطقه هورامانات را تهیه و تدوین کند.

پژوهش های کارشناسان از سال 2011 تاکنون نشان داده است، تغییرات محسوسی در معماری شهر اورامان روی داده و مسئولان باید با وضع قوانینی این رویه را متوقف کنندمدیر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی هورامان با اشاره به این که اولویت اصلی حفظ بافت سنتی و میراث فرهنگی منطقه است، گفت: ثبت جهانی اورامان از تغییر بافت معماری اصیل آن جلوگیری می کند و سبب حفظ بعضی از فرهنگ های غنی مردم منطقه می شود.

طالب نیا عنوان کرد: پژوهش های کارشناسان از سال 2011 تاکنون نشان داده است، تغییرات محسوسی در معماری شهر اورامان روی داده و مسئولان باید با وضع قوانینی این رویه را متوقف کنند.

وی با بیان این که گردشگران برای دیدن اصالت و غنای یک منطقه در آن حضور می یابند، همکاری و همراهی مسئولان برای حفظ و صیانت از اورامان را ضروری دانست و از اجرایی شدن فعالیت های حمایتی در روستاهای منطقه اورامانات خبر داد و گفت: اولویت این فعالیت ها با روستاهایی است که قابلیت جذب گردشگر در آن ها وجود دارد.

دستور رئیس جمهور برای تسریع در ثبت جهانی هورامان

درحالی که مطالعات و کارهای تحقیقاتی و پژوهشی در راستای ثبت جهانی هورامان همچنان دنبال و پیگیری می شود که چندی قبل رئیس جمهور در نامه ای از وزیر میراث فرهنگی کشور خواست که ثبت جهانی هورامان را در اولویت فعالیت های خود قرار داد.

محسن علوی مدیرکل میراث فرهنگی استان کردستان به خبرنگار مهر گفت: نامه ای از سوی ریاست جمهوری برای در اولویت قرار دریافت ثبت جهانی هورامان در برنامه های سال جاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به این وزارت خانه ارسال شده است.

وی با اشاره به دستور رئیس جمهور در راستای تسریع در ثبت جهانی هورامان، گفت: هماهنگی های لازم در راستای ارسال پرونده ثبت جهانی هوارمان به یونسکو اجرا شده و کننده این سازمان بین المللی نیز در سفر به استان کردستان از نزدیک در جریان اقدامات و برنامه ریزی های اجرا شده قرار گرفت.

پرونده ثبت جهانی هورامان بعد از چهار سال تلاش در 2 استان کردستان و کرمانشاه تکمیل و برای بررسی های اولیه طی روزهای آینده به سازمان جهانی یونسکو ارسال می شودوی افزود: پرونده ثبت جهانی هورامان بعد از چهار سال تلاش در 2 استان کردستان و کرمانشاه تکمیل و برای بررسی های اولیه طی روزهای آینده به سازمان جهانی یونسکو ارسال می شود.

علوی گفت: این منطقه تاریخی از جغرافیای فرهنگی و تاریخی وسیعی برخوردار بوده و به همین دلیل نیز پراکندگی آثار شناسایی شده آن در 76 روستای منطقه اورامانات در شهرستان های سروآباد، کامیاران و سنندج است.

درحالی که مسئولان استان کردستان و حتی استان کرمانشاه از پایان مطالعات در خصوص تکمیل پرونده ثبت جهانی هورامان سخن به میان می آورند که در جلسه چندی قبل کننده یونسکو در سنندج، ابهاماتی در خصوص ثبت جهانی هورامان مطرح شد.

حفظ وضع موجود روستاهای منطقه یکی از نیازهای لازم و ضروری است

در این جلسه حسن طالبیان معاون وزارت میراث فرهنگی کشور با تأکید بر لحاظ کردن کل منطقه هورامان با تمامی داده های موجود در تدوین پرونده ثبت جهانی، گفت: نقشه های منطقه هورامان باید به سمت معرفی معماری و وضع موجود سوق داده شود و در این راستا تهیه شوند.

وی گفت: باید برای هر مسئله ای در حوزه معماری، طبیعت، فرهنگ و… یک طرح سامان دهی داشته باشیم تا بتوانیم در حفظ وضعیت موجود و ارتقای آن به نحو احسن اقدام کنیم.

طالبیان با اعلام حمایت از تشکیل کمیسیون عالی هورامان، افزود: مسئولیت این کمیسیون را شخصاً به عهده می گیرم و امور مربوط به ثبت جهانی هورامان را تا حصول نتیجه پیش خواهیم برد.

در ادامه این نشست مشاور ارشد یونسکو نیز در خصوص روند ثبت جهانی هوارمان و همچنین موانع پیش روی این مهم مواردی را عنوان کرده و خواستار تسریع در رفع این نواقص و مسائل شد و از مسئولان ایرانی خواست که زمینه را برای تسریع در اجرایی کردن این مهم فراهم کنند.

پروفسور یوکایوکیلتو مشاور ارشد یونسکو با اشاره به موارد حائز اهمیت در ثبت جهانی هورامان گفت: بروکراسی اداری نباید مانعی برای پیشبرد اهداف ثبت جهانی این منطقه باشد.

حفظ معماری منطقه هورامان ضروری است

وی ضمن مهم خواندن معماری سنتی منطقه هورامان به عنوان یک ارزش مهم، افزود: ساخت وسازها با همکاری مردم منطقه هورامان باید ساماندهی شود و از ساخت وساز به شیوه مدرن جلوگیری شود.

مشاور ارشد یونسکو بر لزوم مشخص ساختن نقاط شاخص منطقه و برجسته ساختن آن ها، برنامه ریزی برای حفاظت از طبیعت و معماری این منطقه، تدوین استراتژی های مقابله با مسائل و حوادث احتمالی طبیعی، شناسایی همه مسئولین و کسانی که به نحوی در فرآیند ثبت جهانی هورامان دخیل هستند تأکید کرد.

وی با اشاره به دیگر نیازهای پیش روی ثبت جهانی هورامان، ازجمله ارتقای ظرفیت های موجود در منطقه و سطح خدمات بهداشتی و زیرساخت ها، گفت: مردم منطقه یکی از اهرم ها و گزینه های مهم در حفظ وضع موجود، ارتقاء و بازسازی منطقه هستند که باید مدنظر مسئولین استان و کشور باشند.

درحالی که مسئولان از امیدواری در خصوص روند ثبت جهانی هورامان صحبت می کنند که مشاور ارشد یونسکو با شرط هایی که گفت روند ثبت جهانی هورامان را با تردید روبرو کرده است.

در حال حاضر تأمین زیرساخت های اولیه ازجمله راستا دسترسی به منطقه، حفظ بافت سنتی و جلوگیری از ساخت وسازهای جدید، فرهنگ سازی در بین اقشار مختلف مردم و … ازجمله اولیه ترین مسائل و موانع پیش روی ثبت جهانی هورامان به شمار می روند.

در نهایت پرونده جمع آوری شده در حوزه های مختلف در خصوص هورامان تکمیل و در اختیار یونسکو قرار گرفته است ولی به نظر می رسد که در بعضی از حوزه های زیرساختی هنوز این منطقه با مسائل و نیازهای اساسی روبرو است.